Eskişehir Dolandırıcılık Avukatı - Dolandırıcılık yoluyla alınan vekaletname ile araç satışı- iade

Türk Medeni Kanunu m. 988 ve 989 Kapsamında İyiniyetin Korunmayacağı Devirler ve Taşınır Davalarında Mülkiyet Tespiti

Giriş

Taşınır mülkiyetinde iyiniyetin korunması, mülkiyet hakkının devri ve kazanımı açısından büyük önem taşır. Ancak, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 988 ve 989, bazı durumlarda iyiniyetin korunamayacağını düzenlemektedir. Özellikle TMK m. 989, belirli şartlar altında taşınırın eski malike bedel karşılığında iade edilmesi yükümlülüğünü de içermektedir. Bu makalede, TMK m. 988 ve 989 kapsamında iyiniyetin korunmadığı devirler, taşınır davalarında mülkiyet tespiti ve bedel karşılığı iade yükümlülüğü ele alınacaktır.

1. TMK m. 988 ve 989 Kapsamında İyiniyetin Korunmadığı Durumlar

1.1. TMK m. 988 – Mülkiyetin Haksız Olarak Devri

TMK m. 988’e göre, bir taşınır mal rızası dışında malikinin elinden çıkmışsa (çalınma, kaybolma veya haksız zilyetlik gibi durumlarda), bu malın üçüncü bir kişiye devredilmesi durumunda dahi, malik mülkiyet hakkını kaybetmez. Malik, belirli bir süre içinde taşınır davası açarak malını geri alabilir.

1.2. TMK m. 989 – Kamuya Açık Satışlar ve Benzeri Kazanımlar

TMK m. 989, taşınırın yetkili bir satış yolu ile iyiniyetli üçüncü kişiler tarafından kazanılması durumunda, eski malikin doğrudan taşınırın iadesini talep edemeyeceğini düzenler. Ancak, eski malik belirli şartlar altında taşınırı geri almak isterse, bunu bedel karşılığında yapmak zorundadır.

Bu maddeye göre, açık artırma, ticari işletme satışı veya yetkili başka bir satış yöntemiyle bir taşınırın devralınması durumunda, yeni malik iyiniyetli olduğu sürece mülkiyet hakkını korur. Ancak, eğer önceki malik taşınırını geri almak istiyorsa, taşınırı edinen kişiye ödediği bedeli geri ödemekle yükümlüdür.

2. Bedel Karşılığı İade Yükümlülüğü (TMK m. 989/2)

TMK m. 989/2 hükmü gereğince, taşınırın yeni malikinden geri alınması için şu şartlar gereklidir:

1. Yetkili Bir Satış Yoluyla Kazanım: Taşınır, açık artırma, ticari işletme veya benzeri bir yolla satılmış olmalıdır.

2. İyiniyetli Kazanım: Yeni malik, taşınırı devralırken malın önceki malikinin rızası dışında elden çıktığını bilmiyor ve bilmesi gerekmiyorsa iyiniyetlidir.

3. Bedelin Geri Ödenmesi: Önceki malik, taşınırı geri almak istiyorsa, taşınırı edinen kişiye ödediği bedeli geri ödemekle yükümlüdür.

Bu düzenleme, hem iyiniyetli üçüncü kişileri korumayı hem de önceki malikin hakkını tamamen ortadan kaldırmamayı amaçlar.

3. Taşınır Davalarında Mülkiyet Tespiti

Taşınır mülkiyetinin belirlenmesi sürecinde mahkemeler şu kriterleri dikkate alır:

• Malın rızaya dayalı olarak mı yoksa rızasız mı devredildiği

• Yeni malik taşınırı nasıl edindi? (Yetkili bir satış yolu ile mi yoksa haksız şekilde mi?)

• Yeni malikin iyiniyetli olup olmadığı

• Eski malikin taşınırı geri almak istemesi durumunda bedel ödeme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı

Eğer taşınır, yetkili bir satış kanalıyla edinildiyse ve yeni malik iyiniyetliyse, taşınırın önceki malike iadesi ancak bedel karşılığında mümkün olacaktır.

4. Sonuç

TMK m. 988 ve 989, taşınır mülkiyetinde iyiniyetin korunmasına ilişkin önemli düzenlemeler içerir. Özellikle TMK m. 989 kapsamında, taşınırın açık artırma veya yetkili bir satış yöntemiyle edinilmesi durumunda, önceki malikin taşınır üzerindeki hakkı tamamen sona ermez; ancak geri almak istediğinde ödeme yükümlülüğü doğar. Bu düzenleme, hem yeni maliklerin mağdur olmamasını hem de önceki maliklerin mülkiyet haklarının tamamen kaybolmamasını sağlamaktadır.

Taşınır mülkiyetine ilişkin davalarda, hem iyiniyetin varlığı hem de mülkiyetin devredilme yöntemi büyük önem taşır. Bu nedenle, taşınır mülkiyetinin korunması ve hak kayıplarının önlenmesi için TMK m. 988 ve 989’un iyi anlaşılması gerekmektedir.

Eskişehir avukatı Merve Hilal Çırkan araç dolandırıcılığı davasında size destek vermekten memnuniyet duyar. Eskişehir avukatı Merve Hilal Çırkan'a ulaşmak için 05417881478 ve av.mervehilalyildirim@gmail.com iletişime geçebilirsiniz.